MARAŞLI MUSTAFA KAMİL EFENDİ

KİMDİR: Osmanlı Devleti’nin son döneminin ilim, fikir ve edebiyat dünyasında ağırlığını hissettirmiş Maraşlı bir aydındır.

XIX. Asır sonu XX. Asır başı İzmir basın, fikir ve edebiyat hayatının önemli isimlerinden biridir. Yayın faaliyetlerinin çoğu  İzmir'de olduğu için Türkiye genelinde pek tanınmıyor.

DOĞUMU: Mustafa Kâmil, 1857'de Maraş'ta doğmuştur.

ÖĞRENİMİ: Öğreniminin  ilk bölümünü Maraş ve Kilis'te yapmıştır. Medrese tahsili için geldiği Manisa'da tanınmış müderrislerden ders görmüş fakat icazetini İzmir'de almıştır.

GÖREVİ VE YAPTIKLARI:

1.      izmir'de muhtelif medreselerde profesörlük  ve Sanayi Mektebinde öğretmenlik yapmıştır.

2.     Arapça ve din dersi öğretmenliği yapmıştır.

3.     Edebi anlamda şiir ve hikâye tarzına ağırlık vermiştir.

4.     Özellikle dil konusunda ciddi yazılar yazmış, Yeni Dil hareketinin önemli temsilcileriyle dile ilişkin düşüncelerini  paylaşmıştır.

EDEBİ YAŞAMI: Yazdığı eserlerle, gazete ve dergilerdeki yayın faaliyetleriyle İzmir havalisinin bilinen, takdir edilen bir kişiliği bilinmektedir.   O, çok sayı da şiirini, hikayesini, çeşitli konulara nesirlerini İzmir gazete ve dergilerinde yayınlamıştır. Kâmil Efendi, ilk eserlerini medrese (öğrencisi iken Manisa da, diğer eserlerini İzmir'de kaleme almıştır.

İstanbul gazete ve dergilerinde de birkaç şiir ve yazısı çıkmıştır. Yaşadığı dönemde İzmir’in seçkin simalarından biri olan ve ölümünden sonra da muhtelif vesilelerle hatırlanan

Bu bildirimizde Maraşlı Mustafa Kamil’in dille ilgili yazılarından yola çıkarak, dilde sadeleşme hakkındaki görüşlerine yer verilecek, böylece dil anlayışı ortaya konulacaktır. Bununla beraber yazarın on hikâyesi yabancı sözcük kullanımı açısından incelenecektir. Bu noktadan hareketle yazarın yabancı söz varlığı ile dil görüşleri arasındaki münasebete bakılarak bir sonuca varılacaktır. Ayrıca bir yazarın söz varlığı, yaşadığı dönemle alakalı devrin sosyal, kültürel ve siyasi hayatına da ışık tutacağından, dönemle ilgili bazı ipuçlarına da yer verilecektir.

ESERLERİ

Eserlerinden sekizi matbudur, dördü baslmamıştır.

ÖLÜMÜ: Maraşlı Mustafa Kâmil Efendi, 1924ylında ölmüştür.

--------------

KAYNAK

Uluslar arası Osmanlı Döneminde Maraş Sempozyumu 2012

1. Öğr. Ayşe AMBAROĞLU - (Burak Bora Anadolu Lisesi)

2. Arş. Gör. Esra KİRİK - (Sakarya Üniversitesi)

*

AÇIKLAMA

Maraşlı Mustafa Kamil’in, “İbn-i Sina” adlı eseri, Beyzade

İranlı Kitapçı Hüseyin Efendi tarafından, 1307 yılında İstanbul’da basılmıştır. Bu eser, İbn-i Sina ile ilgili kısa hayat hikâyesinin ardından, İbn-i Sina’nın Ruh hakkındaki Kasidesine Maraşlı Mustafa Kamil’in şerhlerinden meydana gelmektedir.

 İbn-i Sina’nın hayatı ile ilgili olarak verilen bilgilerin farklı

kaynaklar ile karşılaştırılması, müellifin tanınması açısından önem taşımaktadır. İbn-i Sina, mantık, tıp, matematik, felsefe alanlarında kendisine çok sayıda eser nisbet edilen bir şahsiyettir. Burada açıklanan “Ruh Kasidesi”nin içerik bakımından İbn-i Sina’nın bilinen bilgilerimiz ile karşılaştırılması, Maraşlı Mustafa Kamil aracılığı ile bize aktarılan yorumların, İslam tasavvuf ve felsefesine ait zenginliğe katkı yapacağı düşünülmektedir.

 Maraşlı Mustafa Kamil Efendi’nin, “İbn-i Sina” adlı eseri,

İbn-i Sina’nın Osmanlıca hayat hikâyesi, Ruh Kasidesi ile ilgili Arapça beyitlerin ve Mustafa Kamil’in Osmanlıca şerhlerinin günümüz Türkçesine kazandırılması ve kısaca değerlendirilmesi tebliğimizin ana konusunu teşkil etmektedir. İbn-i Sina, tıp alanındaki önemli çalışmaların yanı sıra, İslam dünyasında kendi döneminde yer alan metafizik tartışmaları içinde de aktif olarak yer almıştır. İbn-i Sina’nın fizik ile metafiziği birleştirici yaklaşımı, Aristo ve Eflatun arasında bir yere işaret etmekte ve bu yönüyle İbn-i Sina katı bir tarafgirlikten uzak bir felsefeyi temsil etmektedir. Maraşlı Mustafa Kamil’in eseri bize bu konuda farklı bir perspektif vermektedir. Bu nedenle Maraşlı Mustafa Kamil ile ilgili yeni araştırmaların yapılması büyük önem arz etmektedir. Kültür ve medeniyetin taşıyıcıları fikir adamları, düşünür ve yazarlardır.