AŞIK MELULİ

DOĞUMU: Maraş’ın Afşin İlçesinin Kötüre köyünde 1892 yılında  doğdu.

ASIL ADI: Asıl adı Karaca Erbil’dir.

VARLIKLI: Varlıklı bir ailenin çocuğudur.

ÖĞRENİMİ:  7-8 Yaşlarında okuma yazma öğrendi. 10 yaşında Afşin’de aile dostu olan bir Ermeni’nin yanına gönderildi. Ermeni okulunda okudu. Arapça, Ermenice, matematik ve edebiyat dersleri aldı.

GURBET: Halk edebiyatına ilgi duydu. Yöresindeki birçok âşığın yanı sıra kaynaklara geçmiş âşıkların da şiirlerini okuyarak kendini geliştirdi. Babası ile anlaşmazlığa düşünce,  eşini alarak  gurbete çıktı. Çeşitli yerleri dolaşıp, değişik insanlarla tanıştı.

AŞK VE SİYASET

Şiirlerinde insan sevgisinin yanı sıra politik taşlamalardan tasavvufa dek, birçok konuyu ele aldı.

EDEBİ HAYATI: Melûli mahlasının yanı sıra Latife mahlasını da kullandı. Şiirleri çeşitli dergi ve gazetelerde yayınlandı, birçok sanatçı tarafından bestelendi.

ÖLÜMÜ:  14 Kasım 1989 tarihinde  vefat etti.

ESERİ: “Melûli Divanı ve Aleviliğin, Tasavvufun, Bektaşiliğin Tarihçesi”, (+)

  adıyla 1992’de yayınlandı.

-----------------------------------------------------------------

ŞİİRLERİ

1.

Ey gönül biz dostun devrişanıyız

Dergah-ı alamız dost otağıdır

Can teslim etmişiz koç kurbanıyız

Gerdana çalınan dost bıçağıdır

Cennete parasız zahide verdik

Cehennem korkusunu gönülden sildik

Huriyi gılmanı biz burda bulduk

Bizim cennetimiz yar kucağıdır

Okuduk Kur-an'da mana-ı hece

Bize ders veremez dede ile hoca

Muhammed miraca gidermiş gece

Bizim miracımız Dost otağıdır

Arapça bilmezsem Türkçe'dir sözüm

Dosttan gayrisini hiç görmez gözüm

Günde yüz bin kere sürerim yüzüm

Hac'c el-ekberimiz Dost ayağıdır

Söyletmeyin şu Meluli deliyi

Nideyim ben gelip geçen nebiyi

İsa gibi diri kalan ölüyü

Sol lebinden akan Dost ırmağıdır

-----

2.

Söyle dilber suçum nedir

Seni candan sevdiğim mi

Seni ilah  gibi bilip

Sana gönül verdiğim mi

Aşık oldum mah yüzüne

Mailim ela gözüne

Söylenen her bir sözüne

Kanıp ta inandığım mı

Bu sevda gele başına

Kanlar karışa yaşına

Gece gündüz ateşine

Hiç durmayıp yandığım mı

Va'dına vefa var gibi

Safi lekesiz nur gibi

Tanrıya  güvenir gibi

Ben sana güvendiğim mi

Meluli’yem bahtım kara

Ben düştüm garip diyarda

Sen gibi gonca nigara

Bu kadar bağlandığım mı

-----

3.

Güldürmedim nazlım bir gün ben seni

Bundan sonra yürü gül yavaş yavaş

Ya görürsün ya görmezsin sen beni

Artık defterinden sil yavaş yavaş

Yaprağım kurudu güllerim soldu

Senin de ikbalin yüzüne güldü

Kurtuldun kışımdan baharın geldi

Açılsın bahçende gül yavaş yavaş

Ümit yok görmeye bu gözler ile

Gönlüme teselli bu sözler ile

Tara zülüflerin mah yüzlerine

Dökülsün gerdana tel yavaş yavaş

Çoktan sönmüş idi sevgin aşikar

Bunu bilmez mi sandın yoksa hoş nigar

Beni böyle süründüren bir ikrar

Bilmiyorsan sen de bil yavaş yavaş

Yaptığım binayı yıkıp devirdin

Şeytanlara uydun plan çevirdin

Destan ettin ilden ile duyurdun

Sevinip gülüyor el yavaş yavaş

Zehirle yoğrulmuş vurduğun hançer

Bundan kurtulmaya ne çarem mi var

Çekerim bu derdi ölene kadar

Bilmek istiyorsan gel yavaş yavaş

Meluli kapında bendedir bende

Gönlüm ayrılmıyor sendedir sende

Meğerki bu ruhum çıka bedende

O zaman ayrılır yol yavaş yavaş

-----

4.

Çok göresim geldi nazlı nigarım

Niçin söylemiyor bilmem dillerin

Bülbül gibi arttı ah-u figanım

Niçin açılmıyor bilmem güllerin

Talihim bozuktur ne deyim sana

Tazeleme derdim yazıktır bana

Yolun mu uğradı yoksa yabana

Niçin tebdil olmuş bilmem hallerin

Muhabbet neşesi gitmiş yüzünden

Doyulmazken şive ile nazından

Aşk pınarı sel olurken gözünden

Niçin akmaz olmuş bilmem sellerin

Aldanma bu güzel fani cihana

Ecel camın içirirler her cana

Sarılırken beyaz kollar gerdana

Niçin kalkmaz olmuş bilmem kolların

Bu fakir Meluli sana duacı

Hayır görmem bundan ey başım tacı

O güleç yüzlerin ne kadar acı

Niçin zehir olmuş bilmem balların

------

5.

O ahd-ü peymanımızı

Unutma dilber unutma

Geçen tatlı günümüzü

Unutma dilber unutma

Yüzün acise ölürüm

Şaşırır deli olurdum

Bu can senindir bilirdim

Unutma dilber unutma

İncittimse her ne kadar

Aramızda bir ikrar var

Görüp sevinmesin ağ yar

Unutma dilber unutma

İki gözüm ağlıyor kan

Suçum çoktur bağışla sen

Ecel gelir ölürsem ben

Unutma dilber unutma

Melulin adına kurban

Zikri fikri sensin her an

Senin için bu da bir şan

Unutma dilber unutma

meluli

AÇIKLAMA

(+) Meluli’nin yaşamı  ve şiirleri torunu olan Latife Özpolat ve Hamdullah Erbil tarafından derlendi.

kaynak: Bekir Karadeniz

1900'den 2000'e Halk Şiiri

-----------------------------------------------------------------