NADİR

MESLEĞİ: Ozan - Mahkeme-i Şer’iye  Görevlisi.

YAŞADIĞI ASIR: 19. Asır.

DOĞUMU: 1830 Yılında  Maraş’ta doğdu.

ASIL ADI : Hasan Nâdir.

SOYU: Maraş’n Karazade,  Kurrazâde ve ya Kur’a Efendizade adıyla bilinen bir  ailesindendir.

ÖĞRENİMİ: Yalnızca ilkokul düzeyinde (Sıbyan mektebi) öğrenim görmesine rağmen ,  zekâsıyla emsâllerinden üstündü.  Hasan Nadir’in muhakeme gücü,  yüksek tahsil gören akranlarından daha üstündü.

KİŞİLİĞİ:  Maraş ve  çevresinde tanınıp sevilen, şiirlerine rağbet edilen bir ozan olmasına rağmen, bilinmeyen  nedenlerden dolayı  sonradan kendisini içkiye vererek esrük (sarhoş) bir hayat yaşamıştır.

GÖREVİ: Uzun müddet Maraş Mahkeme-i Şer’iyesi’nde memur olarak çalışmıştır.

EDEBİ GÜCÜ: Devrinde, Maraş halkının dilinde ozanın şiirleri, saz alemlerinde gazelleri söylenirdi. Mevlid i Nebei (Peygamlerin doğumu)’ ye ilişkin 3 bölüm yazdı. Söylentiye göre, Mevlid meclislerinde, Süleyman Çelebi’nin Mevlidi yerine NADİR’in yazdıkları mevlid okunurmuş.  Bu Mevlidlere kendi de davet edilirmiş ama kendi halkın arasına girmez, kapının dışında oturur, mevlid okunurken ağlarmış.

ÖLÜMÜ: Kolera hastalığından, 1888’de veya 1900’de vefat etti.

MEZARI: Mezarı Bayezidli (Yörükselim) mahallesinde Kurâ Efendi mezarlığı diye bilinen (bugün Halk Sağlığı Labaratuarı’nın bulunduğu bahçe) yerde iken, mezarlık buradan kaldırılınca bir hayır sahibi tarafından yerine bir sanduka yapıldı.

ESERİ: Zamanında kitablaştırılmadığından şiirleri kaybolmuştur. Araştırmacı Mehmet Yusuf Özbaş,   Maraşlı Kurrazade Nadir Baba’nın Mevlidi ve Rüyet i Hilal adıyla 1990 yılında kitaplaştırarak, yayınlamıştır.

-----------

Mevlidinden

Dinle imdi ey Muhammed ümmeti

Hak Tealadan umarsan rahmeti

İlmü ledün şahının doğduğu aydır bu ay

Evci nübüvvet mahının doğduğu aydır bu ay

Badi İycadı cihan, şahı zemini asuman

Ol padişahı insü can, doğduğu aydır bu ay

Mustafa natında oldu madiha

Ruhu Nadir'e okun bir fatiha

Ey Hüdasından hidayet isteyen

Mevlid i Peygamberi zişana gel

Vay Resulunden şefaat isteyen

Mevlid i dini perveri sultana gel

Ay ve hafta gün temam oldu hemin

Gelmeğe bu aleme sultan ı din

Cennet asa oldu şevkinden cihan

Her taraf bir bağ ı adni gülistan

On iki idi rebiülevvel ayı

Nur ile yer gök müzeyyen oldu hay’ı

Emine hatun ol cennet makam

Şöyle buyurdu dahi bir hoş kelam

Vazıhamıl etmekte zahmet görmedim

Hiçbir dem de meşakkat görmedim

Susadım ancak bir  az daldım o dem

Hak Teala eyledi Lütfü kerem

Bir mücevher kase ile Kevseri

Babı adnin sundular hurileri

Aman Asvas (1) düşürdün gönlümü bir tıflı Tersaya (2)

Varıp arzı niyaz etmek gerektit Lat ve Uzaya (3)

Riyazetle çekip rahip okuttu dersimiz amma (4)

Yine hoş gelmedi İncilimiz tabı dilkaraya (5)

Tekasül eyleme ey dil uruç et evci eflake (6)

Bu gün ruz i ahad’dir (7) halini arz et mesihaya (8)

------------

AÇIKLAMA

1.  Ermenice: Tanrı demektir.

2.    Tersa: İsevi, Tıfl ı Tersa: Hristiyan genci.

3.    Şimdi Lat ve Uzza’ya gerek.  ( Lat ve Uzza: İslam öncesi Kabe’nin etrafında dikili, Kureyşin 360 putundan ikisi.)

4.     Papaz bizi perhize çekerek ders okuttu amma.

5.     Bizim İncil yine de sevgilinin huyuna uygun düşmedi.

6.     Ey gönül üşenme göklerin üstüne çık.

7.     Bu gün ruzu ahad’dir: Bu gün Pazar günüdür.

8.     Derdini, İsa Aleyhisselama anlat. (Pazar günü Hristiyanların kutsal günü olduğundan kiliseye gidilir.)

------------------------------------------------------------------------